"สแกน-แลก-ป่า" ปลูกต้นไม้ในพื้นที่ป่าชุมชน ม่อนแม่ถาง จังหวัดแพร่ ระยะที่ 1

นับตั้งแต่เริ่มดำเนินโครงการในเดือนเมษายน 2566 จนถึงปัจจุบัน ทางโครงการได้ดำเนินการตามแผนงานโครงการที่วางเอาไว้ ได้แก่

1. การลงสำรวจพื้นที่ พร้อมผู้นำชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อวิเคราะห์ปัญหาและศักยภาพพื้นที่ โดยได้มีการลงพื้นที่จำนวน 2 ครั้ง คือ
   ครั้งที่ 1 เป็นการลงพื้นที่พร้อมกับทีมโครงการ Care The Wild จากตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
   ครั้งที่ 2 เป็นการลงพื้นที่ร่วมกับทีมผู้นำชุมชนและเจ้าหน้าที่จากรมป่าไม้ เพื่อวิเคราะห์สภาพปัญหาและกำหนดแผนการปลูกต้นไม้ในพื้นที่
2. ดำเนินการจัดประชุมคณะทำงาน ร่วมระหว่างทีมงานบริษัทนายเน็ตจำกัดและผู้นำชุมชน เพื่อชี้แจงวัตถุประสงค์และซักซ้อมความเข้าใจในการดำเนินงาน
3. ด้านการสื่อสารและสร้างความเข้าใจในโครงการ สร้างกลไกเครือข่ายในการระดมทุนในลักษณะของแพลตฟอร์มความร่วมมือผ่านภาคีองค์กรเครือข่ายทั้งภาครัฐและเอกชน ประกอบไปด้วยกิจกรรมย่อยคือ
   - การเปิดรับระดมทุนผ่านแพลตฟอร์มเทใจ ซึ่งมีผู้ร่วมบริจาคทั้งหมด 32 คน ได้รับยอดเงินบริจาคทั้งหมด 54,250 บาท
   - การประชาสัมพันธ์ร่วมกับองค์กรพันธมิตรทางธุรกิจของบริษัทนายเน็ตจำกัด ผ่านการใช้บริการแอปพลิเคชั่นนามบัตรดิจิทัล YourQR ที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้นามบัตรกระดาษมาเป็นนามบัตรดิจิทัล ลดการใช้กระดาษ โดยทุกครั้งที่ใช้งานจะนับเป็นแต้มคะแนนสะสม โดยทุกๆ 1,000 ครั้ง เท่ากับการปลูกต้นไม้ 1 ต้น
   - การประชาสัมพันธ์ผ่านเครือข่ายและช่องทางต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น วิทยุ สื่ออนไลน์ สื่อประชาสัมพันธ์ เครือข่ายกลุ่มประชาชนพึ่งตนเอง
4. รณรงค์และประชาสัมพันธ์เพื่อกระตุ้นการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนผ่านการประกวดเรียงความในหัวข้อ “รักษ์ป่าเมืองแพร่” ซึ่งได้รับความสนใจเข้าร่วมโครงการจากเยาวชนเมืองแพร่จำนวนมาก และ คัดเลือกผลงานที่ดีที่สุดได้จำนวน 3 ผลงาน ได้แก่   
   รางวัลชนะเลิศ ด.ญ.พรชนิตว์ ฝั้นสุข เงินรางวัล 5,000 บาท พร้อมเกียรติบัตร
   รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 1 ด.ญ. กานต์ธิชา ทองดี เงินรางวัล 3,000 บาท พร้อมเกียรติบัตร
   รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 2 ด.ญ. ธัญรัตน์ ม้ายอง เงินรางวัล 2,000 บาท พร้อมเกียรติบัตร
5. ดำเนินการประสานงานชุมชน ในการจัดเตรียมความพร้อมของพื้นที่ปลูก โดยถางหญ้า กำจัดวัชพืชในพื้นที่แปลงปลูก และขุดหลุมปลูกต้นไม้ โดยใช้แรงงานชาวบ้านในพื้นที่กว่า 20 คน และใช้ระยะเวลาทำงานนานกว่า 1 สัปดาห์ เนื่องจากพื้นที่มีความลาดชันสูงทำให้การทำงานเป็นไปด้วยความยากลำบาก
6. ดำเนินการปลูกต้นไม้ จำนวน 500 ต้น ในพื้นที่ 2 ไร่ (แบ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับการสนับสนุนผ่านเทใจ 1 ไร่ 250 ต้น และพื้นที่ที่สนับสนุนโดยบริษัทนายเน็ตจำกัดและพันธมิตร จำนวน 1 ไร่ 250 ต้น) โดยเริ่มดำเนินการปลูกตั้งแต่วันที่ 15 สิงหาคม 2566 ใช้แรงงานชาวบ้านจำนวน 20 คน และมีพิธีปลูกป่าอย่างเป็นทางการในวันเสาร์ที่ 26 สิงหาคม 2566 ในเวลา 9.00 - 12.00 น. ณ จุดชมวิว 360 องศา ม่อนแม่ถาง 

อุปสรรคปัญหาและแนวทางแก้ไข

1. ระยะเวลาในการเปิดรับระดมทุนค่อนข้างกระชั้นชิด จึงปรับลดเป้าหมายในการระดมทุนผ่านแพลตฟอร์มเทใจเหลือเพียง 1 ไร่ แต่ก็สามารถระดมทุนได้ตามเป้าหมายที่วางไว้ โดยการดำเนินงานในระยะต่อไปจะเปิดรับระดมทุนล่วงหน้าให้เร็วขึ้น
2. ปรากฎการณีเอลนีโญ่ ส่งผลให้เกิดสภาวะแห้งแล้งอย่างหนักในปีนี้ ทำให้ปริมาณน้ำฝนที่เคยตกหนักในเดือนสิงหาคมถึงกันยายนลดลงอย่างมาก เพื่อเพิ่มโอกาสในการรอดของต้นไม้ กลุ่มชาวบ้านจึงดำเนินการแก้ปัญหาโดยการใช้ถังน้ำขนาดใหญ่ขนน้ำจากหมู่บ้านด้านล่างขึ้นไปและใช้แรงงานชาวบ้านในการรดน้ำจนทั่วพื้นที่

สิ่งที่ต้องดำเนินการต่อไป

1. พัฒนาระบบติดตามผลการปลูกและเจริญเติบโตของต้นไม้ โดยใช้เทคโนโลยี Tree Tracking ที่เกษตกรชาวบ้านในพื้นที่สามารถสแกน QR Code เพื่อกรอกข้อมูล และผู้สนใจสามารถอ่านหรือติดตามข้อมูลได้ทันทีผ่านโทรศัพท์มือถือ
2. ชุมชนพัฒนาระบบน้ำ และระบบป้องกันไฟป่าในพื้นที่
3. จัดทำรายงานผลการดำเนินงาน ทุกๆ 6 เดือน ตลอดระยะเวลา 3 ปี เพื่อให้ผู้สนับสนุนโครงการรับทราบผลการดำเนินงาน
4. ขยายผลการทำงานต่อในพื้นที่ชุมชน ทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ เช่น การขยายพื้นที่ปลูกมากขึ้น และปลูกซ่อมเสริมสำหรับต้นที่ตาย เพื่อให้มั่นใจต้นไม้จะเจริญเติบโตกลายเป็นป่าภายในระยะเวลา 10 ปี

ความประทับใจของผู้ที่ได้รับประโยชน์

 “ เราใช้เวลานานกว่าสิบปีกว่าจะทวงคืนผืนป่าแห่งนี้คืนมา และจัดตั้งเป็นป่าชุมชนม่อนแม่ถาง โครงการ "สแกน-แลก-ป่า" เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่จะดึงภาคเอกชนเข้ามาช่วย เพราะที่นี้ยังเหลือพื้นที่ที่ต้องปลูกต้นไม้อีกจำนวนมาก ” นายสำราญ กุณาหร่าย กำนันตำบลบ้านเวียง ประธานคณะกรรมการป่าชุมชนม่อนแม่ถาง

 “ แต่ก่อนสมัยป้าเป็นเด็ก ป่าแถวนี้สมบูรณ์มาก เคยเข้ามาหาเห็ด หาหน่อไม้ อยากให้ป่ากลับไปสมบูรณ์เหมือนเดิม ” นางเจนจิรา ฝาเรือนดี เกษตกรชาวบ้านในพื้นที่ ม่อนแม่ถาง จังหวัดแพร่

 “ ถ้าไม่มีโครงการดีๆแบบนี้เข้ามา เราคงไม่มีโอกาสเห็นป่ากลับมาได้ง่ายๆ เพราะที่ผ่านมาชาวบ้านสู้เพียงลำพัง และ ขาดงบประมาณ เชื่อว่าอีกหน่อยถ้าเกษตกรรุ่นพ่อแม่แก่เฒ่าไป คนจะทำข้าวโพดน้อยลง ตนรุ่นใหม่ที่เห็นความสำคัญของป่า จะช่วยกันทำให้ป่ากลับมา ” นายสุวรรณ มีรส เกษตกรชาวบ้านในพื้นที่ ม่อนแม่ถาง จังหวัดแพร่

 “ ภูมิใจที่ครั้งหนึ่งหนูได้มีโอกาสมาร่วมปลูกต้นไม้ให้ที่นี้ ถ้ามีโอกาสหนูอยากพาเพื่อนๆมาปลูกต้นไม้เหมือนกับหนู และวันหนึ่งเมื่อหนูโตขึ้นหนูจะกลับมาดูป่าแห่งนี้ หนูอยากเห็นมันเติบโตเป็นป่าที่สมบูรณ์ ” ด.ญ.พรชนิตว์ ฝั้นสุข นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านไผ่ล้อม ( สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลอุปถัมป์ )

ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการทำโครงการ 

กลุ่มที่ได้รับประโยชน์	อธิบาย	จำนวนที่ได้ประโยชน์	ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
เด็กและเยาวชน	เด็กและเยาวชนในพื้นที่ตำบลบ้านเวียงและตำบลอื่นๆ ในพื้นที่จังหวัดแพร่	10 คน	เด็กและเยาวชนในพื้นทีเป้าหมายการดำเนินโครงการ ให้ความสนใจ และส่งผลงานเรียงความเข้าร่วมประกวด 10 ราย และ เข้าร่วมกิจกรรมปลูกต้นไม้จำนวน 3 ราย
ประชาชนทั่วไป	ประชาชนตำบลบ้านเวียง เกษตกรผู้ทำไร่ข้าวโพด	20 ครัวเรือน ประมาณ 100 คน	ประชาชนในพื้นที่มีรายได้จากการรับจ้างปลูกและดูแลตลอดระยะเวลา 3 ปี และยังมีรายได้เสริมจากการหาของป่ามาบริโภคและจำหน่ายอีกด้วย
พื้นที่ป่า	พื้นที่ดำเนินการปลูกป่าในพื้นที่ป่าชุมชนม่อนแม่ถาง	2 ไร่ 500 ต้น	ดำเนินการปลูกต้นไม้ในพื้นที่แปลงปลูกจำนวน 2 ไร่ นับเป็นจำนวนต้นไม้ทั้งหมด 500 ต้น ในพื้นที่แปลงปลูกป่าชุมชน หมู่ที่ 9 ตำบลบ้านเวียง โดยต้นไม้ที่ปลูกดำเนินการคัดเลือกพันธุ์ไม้ ชาวบ้านในพื้นที่จะเน้นไม้พื้นถิ่นที่เคยมีอยู่เดิม เช่น สัก มะค่า หว้า มะขาม และ คำมอกหลวง
โรงเรียน		20 โรงเรียน	แบ่งออกเป็นโรงเรียนที่เข้าไป Visit เพื่อประชาสัมพันธ์ในโรงเรียน จำนวน 10 โรงเรียน และ โรงเรียนที่ส่งผลงานเข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 10 โรงเรียน ส่วนใหญ่จะเป็นโรงเรียนขนาดเล็กที่อยู่ในพื้นที่ม่อนแม่ถาง และอำเภอต่างๆ ของจังหวัดแพร่ ทั้งนี้เพื่อปลูกจิตสำนึกให้เยาวชนเกิดความรักและหวงแหนในผืนป่าตามแนวทาง “ปลูกป่าในใจคน”
อื่นๆ	พันธมิตรธุรกิจ และสื่อมวลชนในพื้นที่	20 บริษัท	โครงการ "สแกน-แลก-ป่า" ได้รับความร่วมมือจากพันธมิตรทางธุรกิจของ บริษัทนายเน็ตจำกัด ที่เล็งเห็นความสำคัญของสิ่งแวดล้อม จำนวนมากกว่า 20 บริษัท ที่สนับสนุนการเปลี่ยนจาก นามบัตรกระดาษมาเป็นนามบัตรดิจิทัล และมีสื่อมวลชนในท้องถิ่นและระดับประเทศให้ความสนใจเข้าร่วมกิจกรรมและนำเสนอข่าว จำนวน 10 สื่อ