ช่วยเด็กไทยตามหา 'อาชีพที่ใช่ ชีวิตที่ชอบ'

ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 โครงการร้อยพลังการศึกษาได้ดำเนินการใช้งานระบบสนับสนุน a-chieve to school เพื่อขับเคลื่อนการใช้ระบบสนับสนุนงานแนะแนวในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษา โดยมีเป้าหมายให้นักเรียนได้ค้นหาตัวเอง เข้าใจความสนใจ ความถนัด และสามารถวางแผนอนาคตทางการเรียนและอาชีพได้อย่างเหมาะสมกับตนเอง

ตลอดระยะเวลาการระดมทุนผ่านเทใจ โครงการร้อยพลังการศึกษาได้รับยอดบริจาคสุทธิ  96,223 บาท ทำให้ตลอดภาคเรียนที่ผ่านมา สามารถสนับสนุนโรงเรียนทั้งสิ้น 6 แห่ง จาก 6 จังหวัด โดยมีโรงเรียนที่ผ่านเกณฑ์การใช้ 3 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนไทรโยคมณีกาญจน์ (กาญจนบุรี) โรงเรียนดงเจนวิทยาคม (พะเยา) และโรงเรียนกำแพงแสนวิทยา (นครปฐม) รวมถึงโรงเรียนที่อยู่ในระหว่างการใช้งาน 3 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนเวียงเชียงรุ้งวิทยาคม (เชียงราย) โรงเรียนพานทองสภาชนปูถัมภ์ (ชลบุรี) และโรงเรียนลาดยาววิทยาคม (นครสวรรค์) รวมมีนักเรียนเข้าร่วมกว่า 900 คน และครูแนะแนว 11 คน ที่มีบทบาทสำคัญในการนำเครื่องมือแนะแนวไปใช้ในชั้นเรียนจริง

นักเรียนได้ทำแบบทดสอบ Pre-Test และทดลองใช้เครื่องมือบนเว็บไซต์ a-chieve.org อย่างน้อย 2 เครื่องมือ จากทั้งหมด 4 เครื่องมือ ซึ่งประกอบด้วย

• “ตุ๊กตาขนมปัง” เพื่อสำรวจตัวตนและคุณค่าในชีวิต
• “เครื่องมือแบบประเมินอาชีพ” เพื่อค้นหาแนวทางอาชีพที่เหมาะสม
• “เครื่องมือวางแผนชีวิต” เพื่อช่วยนักเรียนออกแบบเส้นทางการเรียนรู้และอาชีพในอนาคต
• “เครื่องมือสำรวจอารมณ์” เพื่อสร้างความเข้าใจและการดูแลสุขภาพใจ

จากการดำเนินงาน ครูในแต่ละโรงเรียนได้บูรณาการเครื่องมือเหล่านี้เข้ากับกิจกรรมแนะแนวในห้องเรียน นักเรียนได้ร่วมกันสะท้อนผลลัพธ์ผ่านแบบทดสอบก่อนและหลังเรียน พบว่าในภาพรวมมีพัฒนาการในหลายด้าน โดยเฉพาะ ทักษะการรู้จักตนเอง (Self-awareness), การคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) และ การออกแบบชีวิต (Life Designing) ซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

ตัวอย่าง
โรงเรียนไทรโยคมณีกาญจน์วิทยา ระดับชั้น ม.3 นักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยด้าน Opportunity Awareness และ Critical Thinking เพิ่มจาก 3.33 และ 3.67 เป็น 4.0 หลังการใช้เครื่องมือ ขณะที่โรงเรียนกำแพงแสนวิทยา พบว่าครูสามารถนำผลลัพธ์รายบุคคลของนักเรียนไปใช้ในการให้คำปรึกษาเชิงลึกและออกแบบกิจกรรมตามความสนใจของแต่ละกลุ่มได้จริง

สรุปผลของโรงเรียนที่ผ่านเกณฑ์ครบตามเงื่อนไข 3 แห่ง

1. โรงเรียนไทรโยคมณีกาญจน์วิทยา จังหวัดกาญจนบุรี
นักเรียนระดับชั้น ม.3 และม. 4 มีพัฒนาการชัดเจนในด้าน Opportunity Awareness และ Critical Thinking โดยคะแนนเฉลี่ยเพิ่มเป็น 4.0 หลังการใช้งานระบบ ผลลัพธ์แสดงให้เห็นว่าเครื่องมือมีส่วนช่วยให้นักเรียนเข้าใจความถนัดของตนเองมากขึ้นและสามารถเลือกแนวทางการเรียนต่อในระดับมัธยมปลายได้อย่างมั่นใจมากขึ้น

2. โรงเรียนดงเจนวิทยาคม จังหวัดพะเยา
เป็นโรงเรียนที่มีอัตราการใช้เครื่องมือครบเกณฑ์สูงถึง 90% ในเทอมนี้ ครูนำเครื่องมือ “วางแผนชีวิต” ไปใช้กับนักเรียนระดับชั้น ม.3 ช่วยให้นักเรียนสามารถวางแผนการเรียนและอาชีพได้อย่างมีทิศทางชัดเจน ผลการประเมินหลังเรียนพบว่าทักษะ Life Designing เพิ่มขึ้นจาก 3.25 เป็น 4.0 สอดคล้องกับช่วงวัยของนักเรียนที่กำลังตัดสินใจเลือกสายการเรียนในระดับมัธยมปลาย

3. โรงเรียนกำแพงแสนวิทยา จังหวัดนครปฐม
โรงเรียนมีการใช้ระบบสนับสนุนฯ อย่างต่อเนื่องในชั้น ม.4–ม.6 ครูแนะแนวสามารถนำผลรายบุคคลของนักเรียนไปใช้ในการให้คำปรึกษาเชิงลึกและออกแบบกิจกรรมตามความสนใจของแต่ละกลุ่ม ผลการประเมินสะท้อนว่าทักษะ Opportunity Awareness และ Life Designing เพิ่มขึ้นชัดเจน นักเรียนเข้าใจแนวทางอาชีพและเป้าหมายชีวิตของตนเองมากขึ้น ขณะที่ครูเองมีเครื่องมือที่ช่วยลดภาระงานและเห็นภาพรวมของห้องเรียนได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

โรงเรียนที่อยู่ระหว่างดำเนินการเก็บข้อมูลผลลัพธ์ (3 แห่ง)

อีก 3 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนเวียงเชียงรุ้งวิทยาคม (เชียงราย), โรงเรียนพานทองสภาชนปูถัมภ์ (ชลบุรี) และ โรงเรียนลาดยาววิทยาคม (นครสวรรค์) ขณะนี้ยังอยู่ในช่วงการเก็บข้อมูล แบบประเมินหลังเรียน (Post-test) เพื่อประมวลผลผลลัพธ์ในภาคเรียนที่ 2/2568 

โดยรวม การดำเนินงานในเทอม 1/2568 ช่วยให้นักเรียนได้ฝึกคิด วิเคราะห์ และเข้าใจตนเองมากขึ้น ขณะเดียวกันยังเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยครูแนะแนวในการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง นำไปสู่เป้าหมายของโครงการในการสร้างระบบแนะแนวที่ยั่งยืนในโรงเรียน เพื่อให้นักเรียนทุกคนได้ “ค้นหาชีวิตที่ชอบ อาชีพที่ใช่” อย่างแท้จริง