100 liveschallenge

ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในสังคมไทย

• เด็กวัยเรียนอายุ 6 - 14 ปีประมาณ 1.8 ล้านคนมีความเสี่ยงจะหลุดออกจากระบบก่อนจบ ม.3 เนื่องจากสถานะความยากจนของครอบครัว
• ปัญหาความยากจนขาดแคลนทุนทรัพย์เป็นสาเหตุอันดับหนึ่งของความด้อยโอกาสทางการศึกษาของนักเรียนในระบบการศึกษาของไทย (99% ของนักเรียนด้อยโอกาสซึ่งมีจำนวนกว่าร้อยละ 40 ของนักเรียนทั้งหมดในระบบการศึกษาระบุว่าครอบครัวมีปัญหาความยากจน) และเป็นสาเหตุหลักของการหลุดออกจากระบบการศึกษาก่อนสำเร็จการศึกษาภาคบังคับและขั้นพื้นฐาน รวมถึงการเข้าเรียนล่าช้า
• รายจ่ายด้านการศึกษาของครัวเรือน มีความเหลื่อมล้ำอยู่ในระดับสูงมาก ครอบครัวที่มีรายได้ต่ำสุดดที่ร้อยละ 10 แรกของประเทศ (bottom 10%) และครอบครัวที่มีรายได้สูงที่สุดร้อยละ 10 แรกของประเทศ (top 10%) มีรายจ่ายด้านการศึกษาแตกต่างกันถึง 12 เท่า และค่าใช้จ่ายด้านการศึกษาของครอบครัวที่มีรายได้ต่ำถือเป็นสัดส่วนที่สูงกว่าร้อยละ 30-50 ของรายได้ครัวเรือน ซึ่งถือเป็นภาระอันหนักอึ้งของครอบครัวยากจนในการสนับสนุนการศึกษาของบุตรหลานตลอด 12 - 15 ปีในระบบการศึกษา
• ปัจจุบันงบประมาณด้านการศึกษาคิดเป็น 22% ของงบประมาณแผ่นดิน (มากกว่า 500,000 ล้านบาท) ซึ่งถือเป็นรายจ่ายอันดับ 1 ของประเทศทุกปี แม้รัฐจะจัดสรรงบประมาณเหล่านี้ผ่านโครงการเรียนฟรี 15 ปี แต่ยังคงไม่เพียงพอต่อสภาพความเป็นจริง โดยเฉพาะสำหรับครอบครัวยากจนที่ยังต้องแบกรับค่าใช้จ่ายส่วนเพิ่มด้านการศึกษา เช่น ค่าใช้จ่ายด้านการเดินทาง ค่าอาหารเช้า/อาหารกลางวัน และค่าวัสดุอุปกรณ์การเรียน ตำรา และค่าเครื่องแบบ
• ระบบการศึกษาไทยจัดสรรเงินอุดหนุนเพื่อนักเรียนยากจนเพียง 2,900 ล้านบาท หรือคิดเป็นประมาณร้อยละ 0.5 ของงบประมาณรายจ่ายด้านการศึกษาทั้งหมดของประเทศ (มากกว่า 500,000 ล้านบาท) หรือเท่ากับ 5 บาทต่อคนต่อวัน
• 5% ของเยาวชนจากครัวเรือน bottom 20% มีโอกาสได้ศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยของประเทศที่ 35% และ 100% สำหรับเยาวชนจากครอบครัว top 40% (ความเหลื่อมล้ำในโอกาสสำเร็จการศึกษาขั้นพื้นฐานและอุดมศึกษาที่ 7 เท่า)
• ปัจจุบันประเทศไทยมีกำลังแรงงานที่มีทักษะขั้นสูง (High-skilled labor) ต่ำกว่า 20% ในขณะที่การพัฒนาประเทศออกจากกับดักรายได้ปานกลาง (middle income trap) ตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี จำเป็นต้องใช้แรงงานทักษะขั้นสูงมากกว่า 50% ของแรงงานทั้งหมดในประเทศ

ที่มา : ฐานข้อมูลกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย และฐานข้อมูลสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
ประมวลข้อมูลโดย คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.)

พวกเรารวมกันกว่า 400 ชีวิต/ครอบครัว/องค์กร ได้ร่วมกันส่งน้องๆทั้งหมด 122 คน (จากตอนต้นที่ตั้งเป้าไว้ที่ 100 คน ซึ่งเป็นที่มาของชื่อแคมเปญ #100liveschallenge) จากจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย และแม่ฮ่องสอน ซึ่งเป็นสามจังหวัดที่มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนต่อครัวเรือนต่ำที่สุดในประเทศไทย (ที่มา: สำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี 2558) ให้ได้ทุนการศึกษาเพื่อเข้าเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นเป็นเวลา 3 ปี (ม. 1 – ม.3) โดยนักเรียนทุน 122 คน แบ่งเป็นนักเรียนหญิงจำนวน 84 คน และนักเรียนชายจำนวน 38 คน

TYPN ได้ร่วมมือกับมูลนิธิยุวพัฒน์ที่ช่วยพวกเราตั้งแต่กระบวนการคัดเลือกไปจนถึงการติดตามดูแลนักเรียนตลอดช่วงการให้ทุน โดยมูลนิธิยุวพัฒน์ได้อ้างอิงเกณฑ์รายได้จากกระบวนการคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนของกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งกำหนดให้รายได้เฉลี่ยของครัวเรือนไม่เกิน 3,000 บาทต่อคนต่อเดือน โดยกระจายข่าวผ่านโรงเรียนประถมศึกษา และสำนักงานเขตการศึกษาในพื้นที่ 3 จังหวัดเป้าหมายของโครงการ

นักเรียนจะยืนยันสิทธิ์รับทุนได้ก็ต่อเมื่อส่งหลักฐานการเข้าเรียนโรงเรียนมัธยมศึกษา และส่งเอกสารหน้าบัญชีธนาคารซึ่งเป็นชื่อของนักเรียนมาที่มูลนิธิยุวพัฒน์ หลังจากที่มูลนิธิยุวพัฒน์ได้รับเอกสารครบแล้ว จะดำเนินการโอนเงินทุนจำนวน 3,500 บาท ซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับหนึ่งภาคเรียนให้กับนักเรียน โดยได้รับความร่วมมือจากอาจารย์แนะแนวในโรงเรียนมัธยมช่วยตรวจสอบบัญชีรายจ่ายของนักเรียนให้ระหว่างเทอม นักเรียนจะได้รับเงินทุนเป็นรายเทอม โดยหลังจากจบภาคเรียนแล้ว นักเรียนจะต้องส่งผลการเรียน (transcript) และเอกสารยืนยันสถานะการเป็นนักเรียนจากโรงเรียนมาที่มูลนิธิยุวพัฒน์ (รวมทั้งจดหมายเล่าเรื่องชีวิตความเป็นไป – optional) ก่อนจะได้รับการโอนเงินสำหรับภาคเรียนต่อไปเข้ามาในบัญชีของเด็ก

ทีม TYPN ได้สลับกันลงพื้นที่ในช่วงเดือนสิงหาคม – เดือนพฤศจิกายน 2560 เพื่อเจอนักเรียนทุน คุณครูโรงเรียนประถม อาจารย์ที่ปรึกษา/อาจารย์แนะแนวในโรงเรียนมัธยม และพบผู้ปกครองของนักเรียนทุน ในจังหวัดเชียงราย และเชียงใหม่ ซึ่งเด็กๆที่เราได้ไปเจอทุกคนมีความใฝ่ดี อยากเรียนให้สูงที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และครอบครัว (ไม่ว่าจะอยู่กับพ่อ แม่ และ/หรือปู่ย่าตายาย) ก็สนับสนุนอยากให้ลูกหลานได้มีโอกาสเรียนหนังสือ น้องๆได้นำเงินทุนที่ได้ไปใช้สำหรับรายจ่ายที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา เช่น ค่าชุดลูกเสือ/เนตรนารี ค่าเดินทางไปโรงเรียน ค่าอาหารกลางวัน ค่าธรรมเนียมที่ต้องจ่ายเพิ่มเติมให้โรงเรียนเพื่อจ้างครูสอนภาษาอังกฤษชาวต่างชาติ เป็นต้น และมีน้องๆส่วนหนึ่งที่ยังเก็บเงินทุนไว้สำหรับเป็นค่าใช้จ่ายยามฉุกเฉินของครอบครัว

เด็กส่วนใหญ่จะได้เรียนจนจบ ม.3 เพราะทุกครอบครัวก็อยากให้ลูกหลานได้มีวิชาความรู้ และการเรียนจนจบ ม. 3 ก็เป็นข้อกำหนดพื้นฐานตามกฏหมายซึ่งครอบครัวในต่างจังหวัดคิดว่าจำเป็นต้องปฏิบัติตาม ต่อให้ต้องกู้หนี้ยืมสินมาเพื่อส่งเรียนก็ต้องให้เด็กๆได้เรียนจนจบ ม. 3 เด็กๆส่วนใหญ่ ถ้าครอบครัวค่อนข้างจนมากจะเรียนต่อจนจบ ม.3 แล้วต้องออกมาหางานทำ ถ้ามีโอกาสมากกว่าหน่อยจะได้เรียนต่อยอดจนจบ ปวช.หรือ ม.6 หรือบางคนมีโอกาสไปต่อถึงระดับอุดมศึกษา (มหาวิทยาลัยราชภัฏ ซึ่งมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่า) แต่ในหลายกรณีมักจะเป็นการเรียนสลับกับหยุดทำงานเป็นบางปี หรือเรียนคู่ไปกับการทำงานหลังจากจบ ม. 3

โครงการในปีนี้มีการพัฒนาเครื่องมือเพิ่มเติมควบคู่ไปกับการให้ทุนการศึกษาปีที่แล้ว คือ การเพิ่มเรื่องการวางแผนชีวิตและระบบพี่เลี้ยง และการทำแนะแนวเรื่องการเรียนต่อหลังจบ ม. 3 และอาชีพ เพื่อให้เด็กๆที่เราสนับสนุนได้มีโอกาสพัฒนาทุนชีวิต สร้างอนาคตให้กับตนเองและครอบครัวได้ต่อไป

ถ้าพี่ๆ เพื่อนๆ น้องๆ สนใจที่จะลดความเหลื่อมล้ำในประเทศไทยด้วยการให้โอกาสการศึกษากับครอบครัวที่ด้อยโอกาสในประเทศไทยต่อไปกับพวกเรา อยากขอเชิญทุกท่านมาร่วมแคมเปญกับพวกเราต่อได้ที่ lifeherothailand.com ซึ่งกำลังระดมเงินเพื่อทำงานต่อในปีการศึกษา 2561 เพื่อสนับสนุนนักเรียน 200 คน (และกลับไปสร้างระบบพี่เลี้ยงและแนะแนวอาชีพให้อีก 122 คนจากปีที่แล้ว) ในระยะที่ 1 (Phase 1) จนถึงวันที่ 31 มกราคม 2561 นี้ (ถ้าท่านต้องการนำใบเสร็จไปลดหย่อนภาษีสำหรับปีบัญชี 2560 ต้องบริจาคภายในวันที่ 31 ธันวาคม 2560 โดยการบริจาคผ่าน Life Hero จะสามารถลดหย่อนภาษีได้หนึ่งเท่า) และในระหว่างนี้ถ้าท่านต้องการรับทราบความเป็นไปเพิ่มเติม หรือติดตามว่าจะมีการพบปะ/การลงพื้นที่/กิจกรรมต่อเนื่องจาก #100liveschallenge มาเป็น Life Hero สามารถติดตามได้ที่ https://www.facebook.com/lifeherothailand/