อนุรักษ์ตลาดโถงไม้แห่งสุดท้าย ณ เชียงใหม่
คนใจบ้านเงินบริจาคของคุณจะจัดทำโมเดลตัวอาคารตลาด บอร์ด และป้ายพิพิธภัณฑ์ให้กับห้องเรียนรู้วิถีชีวิตกาดมิ่งเมือง1แห่ง
ระยะเวลาระดมทุน
12 ธ.ค. 2556 - 31 มี.ค. 2557พื้นที่ดำเนินโครงการ
เป้าหมาย SDGs
กลุ่มเป้าหมายที่ได้รับประโยชน์จากโครงการ
ร่วมรักษาสถาปัตยกรรมล้านนาและสืบสานคุณค่าความสัมพันธ์ทางสังคมแบบคนเมืองบะเก่า ให้กับคนรุ่นใหม่ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ได้ซึมซับ เรียนรู้วิถีชีวิต วัฒนธรรม และสังคมที่มีเสน่ห์ของเมืองเชียงใหม่
ปัญหาสังคม
ที่มา/ความสำคัญโครงการ :
ที่ผ่านมาการทำงานร่วมกับชุมชน เช่น ชุมชนริมคลองแม่ข่า ชุมชนชาวนิมมานเหมินท์ ชุมชนวัดพวกแต้ม ชุมชนวัดทรายมูลเมือง ชุมชนริมทางรถไฟสามัคคี พื้นที่ตำบลแม่ทา จ.เชียงใหม่ และห้องสมุดฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ สิ่งที่ทำให้กลุ่มคนใจบ้าน ได้พบและประหลาดใจคือ การทำงานที่เกี่ยวกับการดูแลรักษาชุมชนและมรดกทางวัฒนธรรม ซึ่งทำให้ชาวบ้านอยากเข้ามามีส่วนร่วมจัดการและเป็นเจ้าของ
ตลาดมิ่งเมือง หรือ กาดสมเพชร เป็นตลาดโถงไม้โบราณขนาดใหญ่แห่งสุดท้ายในเขตเมืองเก่าในเมืองเชียงใหม่ ดำเนินกิจการการค้าขายอย่างตลาดสด ที่คงรักษาอาคารที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรม ทั้งตัวโถงตลาดและอาคารห้องแถวไม้และปูนอายุราว 80 ปี เอาไว้อย่างสมบูรณ์ พร้อมไปกับการสืบสานคุณค่าความสัมพันธ์ทางสังคมแบบคนเมืองบะเก๋า(คนเหนือ) ความเป็นเครือญาติ เป็นเพื่อนพี่น้อง การเอื้อเฟื้อแบ่งปัน เช่น การรับประทานอาหารกลางวันร่วมกันของแม่ค้า ฯลฯ
ตลาดมิ่งเมืองคือหนึ่งในสามโครงการนำร่อง เป็นโครงการที่ภายหลังได้เกิดกลุ่มคณะกรรมการฟื้นฟูตลาด ทำกิจกรรมตลาดวัฒนธรรม การสำรวจอาคารและย่านร่วมกัน การประชุมนับครั้งไม่ถ้วนอันนำซึ่ง โจทย์การฟื้นฟูตลาดมิ่งเมืองที่มิใช่แค่เรื่องกายภาพ หรือประโยชน์ของตลาด แต่เป็นการเก็บรักษา และดูแลพื้นที่รอบๆ บริเวณตลาด โดยได้รับความร่วมมือจากชุมชน และวัดเป็นอย่างดี
ชาวตลาดและชาวย่านกำลังเริ่มต้นพูดคุย หาแนวทาง และเริ่มเก็บหาของเก่านำมาจัดแสดง และเปิดให้ผู้คน เยาวชน และนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศที่มีอยู่จำนวนมาก ได้เรียนรู้และชื่นชม ทั้งเพื่อเป็นการฟื้นฟูบรรยากาศของตลาดที่ซบเซาให้กลับมีชีวิตชีวา การให้ความรู้ความเข้าใจถึงคุณค่าของย่าน และยังเป็นการสร้างกระแสการท่องเที่ยวในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงเคารพต่อสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ ซึ่งขณะนี้ย่านการค้าและที่อยู่อาศัยรายรอบตลาดกำลังเผชิญหน้ากับรูปแบบธุรกิจการท่องเที่ยวที่ไม่หมาะสมและเป็นมิตรกับย่าน
นี่เป็นสิ่งที่กลุ่มสถาปนิกคน.ใจ.บ้าน ได้พบระหว่างการสำรวจและเก็บข้อมูลชุมชน จากความรู้สึกนี้ทำให้เรา (กลุ่มคน.ใจ.บ้าน) เชื่อมั่น และเริ่มต้นการทำโครงการนำร่อง โดยยึดมั่นการทำงานในพื้นที่ที่มุ่งสร้างให้ผู้คนในพื้นที่ร่วมคิดร่วมทำ และเป็นเจ้าของ
ประโยชน์ของโครงการ :
- เกิดการฟื้นฟูรวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับคุณค่าของตลาดและย่าน ทั้งด้านประวัติศาสตร์ชุมชน ด้านสังคม วิถีชีวิต ด้านคุณค่าทางสถาปัตยกรรม และการดำเนินงานฟื้นฟู และพัฒนาพื้นที่โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน นำเสนอในรูปแบบพิพิธภัณฑ์
- เกิดการเรียนรู้คุณค่ากระบวนการทำงานร่วมกันของพ่อค้าแม่ค้า เจ้าของตลาด ชุมชน วัด และสถาบันการศึกษา รวมถึงหน่วยงานภาครัฐและเอกชน
- เกิดพื้นที่กลางเพื่อทำกิจกรรมทางวัฒนธรรม สำหรับเด็กเยาวชนในชุมชน และผู้คนที่สนใจ
ผลกระทบของโครงการ
- เกิดพิพิธภัณฑ์ที่ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางของชุมชนและย่านตลาด ให้ผู้คนได้มาร่วมพบปะพูดคุย และร่วมดำเนินงานปรับปรุง ฟื้นฟูย่านต่อไปในอนาคต
- พิพิธภัณฑ์เป็นศูนย์เรียนรู้แก่เยาวชน ผู้ที่สนใจ และนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ
- เกิดการเรียนรู้คุณค่าของมรดกที่ตนมีอยู่ และการทำงานร่วมกันของคนในชุมชน
- เกิดการเรียนรู้การทำงานในพื้นที่จริง ซึ่งจะเป็นประโยชน์สำหรับนักศึกษา และเยาวชนที่ร่วมโครงการ
- เกิดจุดท่องเที่ยวและให้ข้อมูลชุมชน ที่สร้างแนวทางการท่องเที่ยวในรูปแบบใหม่ให้กับย่าน เป็นการสร้างแนวทางใหม่ๆ ที่เหมาะสมและออกแบบโดยผู้คนในพื้นที่
กิจกรรมที่จะดำเนินโครงการ :
กิจกรรมทั้งสามข้อจะทำงานโดยมีกลุ่มผู้ดำเนินโครงการทำงานร่วมกับนักศึกษาคณะสถาปัตยกรรม จากมหาวิทยาลัยในพื้นที่ ในรูปแบบการอบรมเชิงปฏิบัติการ (workshop) ร่วมกับ พ่อค้าแม่ค้า เจ้าของตลาด และเยาวชน ชาวบ้านในพื้นที่
- สร้างสืบค้น รวบรวมเก็บข้อมูลร่วมกันระหว่างผู้ดำเนินโครงการ เยาวชน และผู้คนในย่าน
- การจัดทำบอร์ดนิทรรศการเพื่อสื่อความหมาย ในประเด็นเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และคุณค่าของตลาดและย่าน
- จัดทำโมเดลตัวอาคารตลาด และอาคารที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมโดยรอบ
กิจกรรมที่ผ่านมา
สถานที่
- ชุมชนริมคลองแม่ข่าจำนวน 8 ชุมชน (สนับสนุนโดย สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(พอช.)
- ชุมชนชาวนิมมานเหมินท์ (สนับสนุนโดยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
- ชุมชนวัดพวกแต้ม
- ชุมชนวัดทรายมูลเมือง (สนับสนุนโดยโครงการฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่)
- ชุมชนริมทางรถไฟสามัคคี (สนับสนุนโดยเครือข่ายสลัม 4 ภาค)
- พื้นที่ตำบลแม่ทา อ.แม่ออน จ.เชียงใหม่ สนับสนุนโดย (สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชนพอช.)
- ห้องสมุดฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ (สนับสนุนโดยโครงการฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่)
โดยมีกระบวนการดังต่อไปนี้
- การประชุมร่วมกับกลุ่มผู้นำชุมชน กลุ่มผู้คนที่สนใจการทำงานฟื้นฟูและพัฒนาพื้นที่ เพื่อกำหนดโจทย์การทำงานร่วมกับชุมชน
- เมื่อได้โจทย์ที่ทุกคนเห็นพ้อง แล้วจึงร่วมกันวิเคราะห์เพื่อนำไปสู่การวางแผนการทำงานร่วมกัน รวมไปถึงการจัดการทรัพยากร โอกาสและความเป็นไปได้ในการเชื่อมโยงผู้คนที่มีศักยภาพอื่นๆเข้ามาร่วมในการดำเนินงาน
- การระดมทุนร่วมกัน ผ่านการเขียนข้อเสนอของบประมาณสนับสนุนจากองค์กรต่างๆ การรับบริจาค หรือจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมระดับชุมชน เพื่อการระดมทุน และการสื่อสารสาธารณะ
- การเริ่มโครงการนำร่องหรือเป้าหมายแรกที่ชุมชนและผู้ดำเนินโครงการได้วางแผนร่วมกัน
- สรุปผล ถอดองค์ความรู้ และวางแผนสู่การดำเนินโครงการในขั้นต่อไป
หมายเหตุ โครงการทั้งหมดได้ดำเนินการครบทั้ง 5 กระบวนการ โดยโครงการจำนวน 6 พื้นที่ยกเว้นพื้นที่ย่านนิมมานเหมินท์ (ซึ่งอยู่ในระหว่างดำเนินการ) ได้เกิดความเปลี่ยนแปลงที่เป็นรูปธรรมให้กับพื้นที่ พร้อมไปกับการสร้างบุคลากรในการทำงาน ที่อยู่ในรูปเครือข่ายคนจิตอาสาในทุกๆชุมชน
สมาชิกภายในทีม :
มาตร (สามารถ สุวรรณรัตน์ / MART/ SAMART SUWANNARAT) เลขานุการกองทุนฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ ผู้ประสานงานกลุ่มสถาปนิกคน.ใจ.บ้าน และนักวิจัยประจำสถาบันวิจัยสังคมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หนึ่งในทีมงานฟื้นฟูเมืองเก่าเมืองเชียงใหม่ร่วมกับโครงการฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ เมื่อกลางปี 54 เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ชุมชนเมืองเก่า และกระบวนการมีส่วนร่วมกับชุมชน ติดต่อ samart77@gmail.com / โทร 089-9809434
อ้อ (แพรวพร สุขัษเถียร / OHR / PRAEWPORN SUKHISATHIAN) ผู้จัดการโครงการฟื้นบ้าน ย่าน เวียง เชียงใหม่ ปี ๒ (2556-2557) มหาบัณฑิตจากสถาบันอาศรมศิลป์ และผู้ดำเนินโครงการฟื้นฟูชุมชนริมน้ำจันทรบูร เชี่ยวชาญด้านกระบวนการออกแบบอย่างมีส่วนร่วมกับชุมชนและการบูรณะอาคารเก่า ติดต่อ praewponnz@gmail.com / โทร 085-902-5292
ตี๋ (ศุภวุฒิ บุญมหาธนากร / TEE / SUPAWUT BOONMAHATHANAKORN) คณะกรรมการกองทุนฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ และสถาปนิกชุมชนประจำ มูลนิธิพัฒนาที่อยู่อาศัยแห่งเอเชีย (ACHR) เชี่ยวชาญด้านการจัดอบรมเชิงปฎิบัติการสำหรับนักศึกษาสถาปัตยกรรม และกระบวนการออกแบบอย่างมีส่วนร่วมกับชุมชน ตี๋ทำงานพัฒนาที่อยู่อาศัยร่วมกับผู้มีรายได้น้อยในกลุ่มประเทศเอเชีย หลายประเด็น เช่น กลุ่มประเทศอาเซียน อินเดีย เกาหลี และญี่ปุ่น
อ.แต๋ม (ชลิฎา นิภารักษ์ / TAM / SALIDA NIPARUK) คณะกรรมการเจ้าของตลาดมิ่งเมือง และอดีตอาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตัวแทนคณะกรรมการตลาดเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในการฟื้นฟูตลาดผ่านกิจกรรม กาดหมั้ว กาดเมือง และการปรับปรุงตลาดด้านกายภาพ รวมถึงเป็นกำลังหลักในการนำพาตลาดมิ่งเมืองและย่านสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวที่เป็นมิตร
อ.เอ (กรวรรณ สังขกร / A / KORAWAN SANGKHAKORN) นักวิจัยระดับชำนาญการ สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ นักวิจัยผู้ชำนาญการด้านการวิจัยเรื่องการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวชุมชน และการวิจัยในประเด็นเรื่องเมืองสร้างสรรค์-ชุมชนสร้างสรรค์ และผู้สนับสนุน กิจกรรมการกาดหมั้ว กาดเมือง ณ กาดมิ่งเมือง เมื่อปีที่แล้ว
สามารถติดตามความเคลื่อนไหวของโครงการได้ที่
ภาคี :
- โครงการฟื้นบ้าน ย่าน เวียงเชียงใหม่ หอศิลปวัฒนธรรมเมืองเชียงใหม่ ถนนพระปกเกล้า ต.ศรีภูมิ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50200
โทร/แฟ็กซ์ 053-217793 -
สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 239 ถ.ห้วยแก้ว ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50200โทร 053-942582
วิธีการแก้ปัญหา
ระดมทุนจัดทำบอร์ดนิทรรศการ โมเดลตัวอาคารตลาด และอาคารที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมโดยรอบ โดยรวบรวมเก็บข้อมูลร่วมกันระหว่างผู้ดำเนินโครงการ เยาวชน และผู้คนในย่าน เป็นพื้นที่กลางเพื่อทำกิจกรรมทางวัฒนธรรม สำหรับเด็กเยาวชนในชุมชนและผู้คนที่สนใจ
แผนการดำเนินงาน
สร้างสืบค้น รวบรวมเก็บข้อมูลร่วมกันระหว่างผู้ดำเนินโครงการ เยาวชน และผู้คนในย่าน
จัดทำบอร์ดนิทรรศการเพื่อสื่อความหมาย ในประเด็นเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และคุณค่าของตลาดและย่าน
จัดทำโมเดลตัวอาคารตลาด และอาคารที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมโดยรอบ
แผนการใช้เงิน
| รายการ | จำนวน | จำนวนเงิน (บาท) |
|---|---|---|
| ค่าวัสดุทำโมเดล โถงตลาดไม้ และอาคารสัญที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมที่ตั้งอยู่รายรอบ | 1ชุด | 12,000.00 |
| ขาตั้งโมเดล (โต๊ะไม้ 4 ขา) | 1โต๊ะ | 2,500.00 |
| ค่าจัดทำบอร์ดนิทรรศการ บอร์ดไม้พริ้นท์จัดแสดงในห้อง | 6บอร์ด | 9,000.00 |
| ค่ารวบรวมและจัดทำข้อมูลสำหรับนิทรรศการ | 1ครั้ง | 2,000.00 |
| ค่าจัดทำป้ายพิพิธภัณฑ์ | 1ป้าย | 4,500.00 |
| รวมเป็นเงินทั้งหมด | 30,000.00 | |
| ค่าสนับสนุนเทใจ (10%) | 3,000.00 | |
ผู้รับผิดชอบโครงการ
คนใจบ้าน
สร้างเพจระดมทุน
ร่วมกันระดมทุนเพื่อสนับสนุนโครงการนี้
สร้างเพจระดมทุนให้โครงการนี้