ครอบครัวเข้มแข็ง

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เผยว่า ประเทศไทยติดอันดับ 1 ใน 10 ของโลกที่มีความรุนแรงต่อเด็กและสตรีสูงที่สุด โดยจากสถิติของหน่วยงานต่าง ๆ ทั่วประเทศในปี พ.ศ. 2564 พบว่า มีผู้เข้ารับบริการที่ศูนย์พึ่งได้จำนวน 16,672 ราย หรือเฉลี่ยวันละ 46 ราย

ผู้ถูกกระทำส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จำนวน 15,056 ราย (90.30%)
เพศชาย จำนวน 1,605 ราย (9.63%)
เพศทางเลือก จำนวน 11 ราย (0.07%)

รูปแบบความรุนแรง: ความรุนแรงทางร่างกาย: 10,059 ราย (60.33%) ความรุนแรงทางเพศ: 4,834 ราย (28.99%) และความรุนแรงทางจิตใจ: 1,085 ราย (6.51%)

ผู้ถูกกระทำที่เป็นเด็กและเยาวชนมีจำนวนถึง 6,739 ราย (40.42%)
โดย ปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่ความรุนแรง ได้แก่ การมึนเมาสุราและการใช้สารเสพติด

ผลกระทบของความรุนแรงในครอบครัว ก่อให้เกิดปัญหาสำคัญ ทั้งด้านความมั่นคงของครอบครัว การพึ่งพาตนเอง และพัฒนาการของเด็ก โดยเฉพาะเด็กที่เติบโตในสภาพแวดล้อมที่ใช้ความรุนแรง มักประสบปัญหาการติดสุรา ยาเสพติด ขาดทักษะชีวิตและทักษะทางสังคม เสี่ยงต่อการถูกแสวงหาประโยชน์ การค้ามนุษย์ และอาจถูกใช้เป็นเครื่องมือในการกระทำผิดกฎหมาย ที่น่ากังวลคือ เมื่อเด็กเหล่านี้เติบโตขึ้น มีแนวโน้มสูงที่จะส่งต่อพฤติกรรมความรุนแรงไปยังผู้อื่นโดยไม่รู้ตัว

โครงการครอบครัวเข้มแข็ง มีเป้าหมายในการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตของครอบครัวกลุ่มเปราะบาง เพื่อให้สามารถฟื้นฟูความสัมพันธ์ ลดพฤติกรรมเสี่ยง และเสริมสร้างศักยภาพในการพึ่งพาตนเอง กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ กลุ่มครอบครัวเปราะบาง การเสริมสร้างครอบครัวที่เข้มแข็งจึงถือเป็นกลยุทธ์สำคัญในการตัดวงจรของปัญหาทางสังคม และลดโอกาสที่เด็กจะถูกแสวงหาประโยชน์หรือกระทำผิดซ้ำในอนาคต

มูลนิธิครอบครัวพร้อมรักษ์ มุ่งเน้นการป้องกันและแก้ไขปัญหาสังคม ด้วยยุทธศาสตร์หลักในการ “เสริมสร้างครอบครัวให้เข้มแข็ง” โดยเล็งเห็นว่า กลุ่มเสี่ยงต่อการค้ามนุษย์มากที่สุด คือ เด็กและเยาวชนที่เติบโตในครอบครัวแตกแยก มีปัญหาการใช้สารเสพติด ไร้สัญชาติ หรืออยู่ในภาวะเปราะบาง

ที่ผ่านมา มูลนิธิได้ร่วมกับชุมชนและคริสตจักรท้องถิ่นในการช่วยเหลือและพัฒนาคุณภาพชีวิตของครอบครัวกลุ่มเปราะบาง 81 ครอบครัว จำนวน 305 คน เราได้เห็นการเปลี่ยนแปลงที่เป็นรูปธรรม ทั้งในด้านความสัมพันธ์ที่ดีขึ้น ไม่มีการใช้ความรุนแรงในครอบครัว สามารถเลิกใช้สารเสพติด เด็กในครอบครัวได้รับการศึกษา ครอบครัวมีอาชีพที่ดีและปลอดภัย ไม่เสี่ยงต่อการถูกแสวงหาประโยชน์หรือค้ามนุษย์ และครอบครัวที่จบหลักสูตรยังมีจิตอาสาในการช่วยเหลือผู้อื่นในชุมชน 

โดยกระบวนการทำงานร่วมกับชุมชนเริ่มตั้งแต่การสรรหาอาสาสมัครเพื่อ :

• คัดเลือกครอบครัวกลุ่มเป้าหมาย

• สัมภาษณ์และเก็บรวบรวมข้อมูล เพื่อประเมินครอบครัวในด้านปัญหาและความต้องการ แนวทางแก้ไข รวมถึงศักยภาพครอบครัว  

• ดำเนินการอบรมพัฒนาศักยภาพครอบครัวทุกเดือนในระยะเวลา 18 เดือน    

• ติดตามและเยี่ยมเยียนครอบครัวเดือนละ 2 ครั้ง 

"ครอบครัวนายนัด" มีสมาชิก 4 คน  นายนัดซึ่งเป็นสามีใช้สารเสพติด ใช้ความรุนแรง ฐานะยากจน ลูกๆถูกละเลยไม่ได้เรียนหนังสือ ภรรยารู้สึกท้อแท้สิ้นหวังในสามี เราจะเริ่มต้นด้วยการสร้างความสัมพันธ์กับครอบครัวจนที่เป็นที่ไว้วางใจ รับฟังปัญหาที่ครอบครัวกำลังเผชิญ โดยใช้เวลาพูดคุยกับภรรยา สามี และลูกๆแยกกัน เพื่อประเมินปัญหาและความต้องการ รวมถึงแนวทางแก้ไข จากนั้นเริ่มกระบวนการตั้งเป้าหมายกับครอบครัวใน 5 ด้าน คือด้านความสัมพันธ์ ด้านสุขภาพและดูแลตัวเอง(ให้สามีบำบัดยาเสพติด) การศึกษาของบุตร อาชีพการออมเงิน  และด้านจิตวิญญาณและความเชื่อ การอบรมพัฒนาศักยภาพครอบครัวเดือนละ 1 ครั้งในหัวข้อระบบครอบครัว บทบาทหน้าที่ครอบครัว การเลี้ยงลูกด้วยวินัยเชิงบวก การค้ามนุษย์ ภัยสื่อออนไลน์สื่อลามก บาดแผลทางใจ และการดูแลตัวเอง ฯลฯ และทำกิจกรรมครอบครัวสุขสันต์เพื่อพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัว ให้คำปรึกษาและฟื้นฟูความสัมพันธ์คู่สมรส  กรณีพบปัญหาสามีเลิกใช้ยาแล้วกลับมาเสพซ้ำๆจะเร่งเข้าไปใช้เวลากับครอบครัวทันทีเพื่อรับมือในการอยู่เคียงข้างสามีในการเลิกยาโดยไม่สิ้นหวัง ไม่ซ้ำเติม แต่ให้กำลังใจด้วยความรักความเข้าใจ   

เสียงสะท้อนจากผู้เข้าร่วมโครงการ:

• คนที่ 1: “ผมเคยติดเฮโรอีนถึง 14 ปี พยายามเลิกหลายครั้งแต่ไม่สำเร็จ ถูกครอบครัวและสังคมปฏิเสธ แต่หลังจากเข้าร่วมโครงการและเลิกยาได้ ชีวิตผมเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง ครอบครัวกลับมาอบอุ่น ลูกกล้ามากอดผม คนในชุมชนให้โอกาสและงานทำ ผมเริ่มเก็บเงินได้ ปัจจุบันผมเป็นอาสาสมัครช่วยเหลือคนอื่นต่อ”

• คนที่ 2: “ก่อนเข้าโครงการ ผมติดยาหลายปี หาเงินได้วันละ 400 บาท แต่หมดไปกับยา ภรรยาและลูกจะทิ้งผมไปเพราะทนไม่ไหว หลังจากเลิกยาได้ แม้จะมีรายได้เพียงวันละ 200 บาท แต่ผมก็มีเงินเก็บ และครอบครัวอบอุ่นขึ้นมาก”