ART KIT ชุดศิลปะดูแลใจ เพื่อผู้ป่วยมะเร็งที่ยากไร้ ใน 20 โรงพยาบาล

Art for Cancer ได้ร่วมมือกับองค์กรทั้งภาครัฐ และเอกชนที่เกี่ยวข้องในการสนับสนุน และช่วยเหลือผู้ป่วยโรคมะเร็งในประเทศไทยเป็นระยะเวลาต่อเนื่องนาน 9 ปีนับตั้งแต่ก่อตั้งขึ้นในรูปแบบของโครงการส่วนบุคคลในปีพ.ศ.2554 โดยนางสาวไอรีล ไตรสารศรี ซึ่งขณะนั้นเป็นผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านมระยะที่2 ซึ่งจากประสบการณ์ตรงที่เธอได้เผชิญหน้า และต้องรับมือกับโรคมะเร็งเธอจึงได้เล็งเห็นถึงปัญหาเกี่ยวกับสุขภาวะทางด้านจิตใจของผู้ป่วยโรคมะเร็งและกลุ่มผู้ดูแลผู้ป่วยเหล่านี้ ว่ายังไม่ได้รับการดูแลและเยียวยาอย่างทั่วถึง ซึ่งสามารถชี้แจง และขยายความถึงสาเหตุของปัญหาในเรื่องนี้ได้ดังต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยโรคมะเร็ง และโรคไม่ติดต่อเรื้อรังมักจะถูกละเลยในการดูแลด้านสุขภาวะทางจิตใจจากคนในครอบครัว ผู้คนรอบข้าง รวมถึงบุคลากรทางการแพทย์
2. จำนวนบุคลากรทางการแพทย์ในประเทศมีจำนวนจำกัด และไม่สามารถตอบสนองความต้องการในการดูแลด้านสุขภาวะทางจิตใจของผู้ป่วยที่มีจำนวนเพิ่มขึ้นในทุก ๆ ปี ได้
3. ผู้ป่วยข้างต้นไม่มีโอกาสเข้าถึงศาสตร์การดูแลสุขภาวะทางจิตใจ เนื่องจากไม่มีองค์ความรู้ด้านนี้มาก่อน และขาดทุนทรัพย์
4. ผู้ดูแลผู้ป่วย ดังกล่าว รวมถึงบุคลากรทางการแพทย์ไม่มีเวลา และเครื่องมือเพื่อสร้าง ความเข้าใจ และสื่อสารกับผู้ป่วยในแง่การตอบสนองความต้องการด้านสุข ภาวะทางจิตใจของผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง

ในปี พ.ศ. 2562 Art for Cancer ได้มีโอกาสจัดกิจกรรมโดยใช้กระบวนการทางศิลปะเข้าบำบัดกับกลุ่มผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ รพ.ศิริราช อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปีซึ่งการทำกิจกรรมนี้แสดงให้เห็นว่ายังมีผู้ป่วยจำนวนมากที่ต้องการรับ ความช่วยเหลือเยียวยาทางด้านจิตใจ แต่เนื่องด้วยทรัพยากรบุคคล ที่มีจำกัดขององค์กรสถานพยาบาลต่าง ๆ จึงไม่สามารถดูแลผู้ป่วยได้อย่างทั่วถึง ดังนั้นทาง Art for Cancer จึงได้เล็งเห็นถึงความต้องการในการรับความช่วยเหลือดูแลทางด้านจิตใจ และเชื่อว่ากิจกรรม และเครื่องมือที่ Art for Cancerได้ตั้งใจออกแบบมานี้จะมีประโยชน์ต่อกลุ่มผู้ป่วยโรคมะเร็ง

ดังนั้นทาง Art for Cancer จึงได้ เล็งเห็นว่าศาสตร์ของศิลปะบำบัด หรือ Art Therapy นั้นสามารถนำมาเป็นเครื่องมือในการดูแล และเยียวยาจิตใจผู้ป่วยโรคมะเร็งควบคู่ไปกับการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพซึ่งมีผลลัพธ์ที่พิสูจน์ได้จากงานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารทางการแพทย์ที่ต่างประเทศ นอกจากนี้ ศาสตร์ด้านศิลปะบำบัดยังได้รับการยอมรับจากแพทย์ และนักบำบัดผู้เชี่ยวชาญ ทั้งใน และนอกประเทศว่า เป็นศาสตร์หนึ่งที่มีส่วนช่วยทำให้ คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งดีขึ้นในภาพรวม ส่วนผลที่เกิดขึ้นหลังจากใช้ชุดศิลปะบำบัดนั้นจะขึ้นกับผู้ป่วยแต่ละท่าน เนื่องจากแต่ละท่านอาการ และสภาพจิตใจก็จะไม่เหมือนกัน แต่เครื่องมือชุดนี้จะทำให้ผู้ป่วย รู้เท่าทันอารมณ์ตนเอง และมีกำลังใจในการรักษาโรคต่อไป

ขั้นตอนดำเนินงาน

Art for Cancer ได้ร่วมกับองค์กร และเครือข่ายนักศิลปะบำบัดอาชีพ อันได้แก่มูลนิธิศิลปะบำบัด (Art Therapy Foundation) สมาคมนักศิลปะบำบัด (Art Therapists’ Association) และ Art by Heart Bangkok ในการพัฒนา และออกแบบ “ชุดศิลปะดูแลใจ” โดย ภายในชุดศิลปะ ฯ นี้จะประกอบไปด้วยเครื่องมือที่นำไปสู่กิจกรรมที่แบ่งออกเป็น สีต่าง ๆ ที่สี่อตามสภาวะอารมณ์ของผู้ใช้งานชุดศิลปะ ฯ นี้ ซึ่งจะนำไปสู่ กระบวนการ การส่องสะท้อนประสบการณ์ภายใน เพื่อเป็นการโอบอุ้ม และดูแลเยียวยาจิตใจในเวลาที่ผู้ใช้งานชุดศิลปะ ฯ นี้รู้สึกท้อแท้ หรือสิ้นหวัง และขาดกำลังใจซึ่งชุดศิลปะ ฯ นี้ได้ออกแบบมาเพื่อ่ให้ผู้ใช้งานสามารถเล่นคนเดียวหรือ เล่นเพื่อเป็นเครื่องมือในการสื่อสารด้านอารมณ์ความรู้สึกร่วมกับผู้อื่นได้ นอกจากนี้ “ชุดศิลปะดูแลใจ” ยังช่วยสร้างสัมพันธ์ของการทำงานร่วมกันระหว่าง ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และความรู้สึกของผู้ใช้งานให้เป็นหนึ่งเดียวกัน ทั้งยังทำให้ผู้ใช้งานนั้นได้ระบายความรู้สึก รวมถึงรู้เท่าทันอารมณ์ และเรียนรู้ ได้ด้วยตัวเองเพื่อนำไปสู่การค้นพบมุมมองที่แตกต่างในการเผชิญหน้า กับสถานการณ์เบื้องหน้าโดยตัวผู้ใช้งานเอง ดังนั้นชุดศิลปะ ฯ นี้จึงสามารถถูกนำมาเป็นเครื่องมือในการช่วยดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็ง และผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง รวมถึงกลุ่มผู้ดูแลผู้ป่วย และกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ให้มีองค์ความรู้และ ทักษะในการดูแลอารมณ์ความรู้สึกจากสภาวะความเจ็บป่วย และปัญหาต่าง ๆ ที่ต้องเผชิญเพื่อนำไปสู่การมีสุขภาวะทางจิตใจที่ดีขึ้น

เนื่องจากชุดศิลปะดูแลใจนี้ ถูกออกแบบโดยนักศิลปะบำบัดวิชาชีพ ทำให้ผู้ป่วยที่ได้ใช้ชุดศิลปะดูแลใจเหมือนได้พูดคุย และทำกิจกรรมกับทางนักศิลปะบำบัดวิชาชีพโดยตรง และหากทางผู้ป่วยต้องการคำแนะนำเพิ่มเติม ทาง Art for Cancer จะมีกลุ่มไลน์ และ Facebook เฉพาะ เพื่อคอยให้คำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับการใช้งาน แต่ถ้าหากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับด้านศิลปะบำบัดโดยตรง ทีมงาน Art for Cancer จะให้ช่องทางการติดต่อของนักศิลปะบำบัดวิชาชีพ เพื่อให้ผู้ป่วยได้ปรึกษาโดยตรง จึงไม่จำเป็นต้องมีการฝึกอบรมให้ความรู้ก่อนใช้งานชุดศิลปะดูแลใจ

ทั้งนี้ การคัดเลือกผู้ป่วยที่จะได้รับชุดศิลปะดูแลใจนี้ ทาง Art for Cancer จะให้อยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ตามโรงพยาบาลนั้น ๆ เพราะแพทย์ที่ทำการรักษาจะทราบประวัติการรักษาดีที่สุด ซึ่งชุดศิลปะ 1 ชุด สามารถใช้ทำการบำบัดให้ผู้ป่วยได้ 1 ท่าน ส่วนระยะเวลาการใช้ ขึ้นอยู่กับตัวผู้ป่วยเอง เนื่องจากผู้ป่วยแต่ละท่านอาจจะเล่นช้าหรือเร็วได้ (แต่ตามผลการวิจัยจะอยู่ในช่วงระหว่าง 3-6 เดือน)

 โรงพยาบาลในเขตกรุงเทพ ฯ และปริมณฑล ได้แก่

1. สถาบันมะเร็งแห่งชาติ
2. ร.พ. ศิริราช
3. ร.พ. จุฬาลงกรณ์
4. ร.พ. พระมงกุฏเกล้า
5. ร.พ. ราชวิถี
6. ร.พ. จุฬาภรณ์
7. ร.พ. ตำรวจ
8. ร.พ. ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ
9. ร.พ. มะเร็งอุบลราชธานี
10. ร.พ. ศรีนครินทร์ ขอนแก่น
11. ร.พ. มะเร็งชลบุรี
12. ร.พ. มะเร็งลพบุรี
13. ร.พ. มะเร็งลำปาง
14. ร.พ. มอ สงขลา
15. ร.พ. มหาราชนคร เชียงใหม่
16. ร.พ. มะเร็งอุดรราชธานี
17. ร.พ. เมืองพัทยา
18. ร.พ. สมุทรปราการ
19. ร.พ. ยุพราชเดชอุดม
20. ร.พ. จุฬารัตน์ อินเตอร์ 3