ผ้าอ้อมผู้ใหญ่ ไม่ได้อยากใช้ แต่มันจำเป็น (และแพงด้วย)

เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2022


ผ้าอ้อมสำเร็จรูปสำหรับผู้ใหญ่เป็นอุปกรณ์ที่ใช้อำนวยความสะดวกในการรองรับของเสีย ราคาค่อนข้างแพงมาก (size L แบบเทป 24 ชิ้น ราคาปกติ 385 บาท ตกชิ้นละ 16 บาท วันละ 4 ชิ้น รวมค่าใช้จ่ายตกเดือนละ 1,920 บาท) ในขณะที่ยังมีอีกหลายคนที่ไม่สามารถรับภาระค่าใช้จ่ายนี้ได้ ผ้าอ้อมผู้ใหญ่มีความสำคัญอย่างไร สำหรับใคร และมีสิ่งอื่นใช้ทดแทนได้หรือไม่ เพื่อที่จะประหยัดค่าใช้จ่ายและไม่จำเป็นต้องสร้างขยะเพิ่มขึ้น

การขับถ่ายเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน แต่เมื่อวันหนึ่งร่างกายไม่สามารถจัดการสิ่งที่เคยทำได้ได้เองตามปกติ ทำให้เกิดความยากลำบากและผลกระทบตามมา เช่น ผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยที่มีภาวะพื่งพิงสูง (กลุ่มติดเตียง ระดับคะแนน ADL 0-4 ที่ไม่สามารถเดิน เคลื่อนไหว ขับถ่ายเองได้) หรือผู้ที่ไม่สามารถไปเข้าห้องน้ำหรือจัดการตัวเองเมื่อขับถ่ายได้ จำเป็นต้องอาศัยผู้อื่นจัดการทำความสะอาดให้ หากไม่มีผู้ดูแลอาจทำให้ต้องนอนจมของเสีย เกิดความรู้สึกหดหู่ หมดศักดิ์ศรีในความเป็นคน และรู้สึกเป็นภาระ 

หรือในผู้ที่ยังเคลื่อนไหวได้ สามารถไปเข้าห้องน้ำและดูแลตนเองได้ แต่ไม่สามารถควบคุมหรือกลั้นการขับถ่ายได้ การใช้ผ้าอ้อมผู้ใหญ่ทำให้รู้สึกมั่นใจ กล้าเข้าร่วมกิจกรรมในสังคม ไม่กลัวว่าจะมีกลิ่นหรือมีรอยเปรอะเปื้อน ในกลุ่มผู้สูงอายุสามารถกลั้นได้แต่ไม่สามารถไปที่ห้องน้ำได้เอง หรือห้องน้ำอยู่นอกตัวบ้านและทางไม่เรียบ บางรายอาจกลั้นการขับถ่ายเป็นประจำ เพราะเกรงใจผู้ดูแล หรือไม่อยากไปห้องน้ำเพราะกลัวเสี่ยงหกล้ม ทำให้เกิดโรคหรือภาวะแทรกซ้อนได้

คุณทศวรรษ บุญมา และคุณอรพรรณ์ มงคลพนาสถิต ผู้เชี่ยวชาญการดูแลผู้สูงอายุ จากบริษัท บั๊ดดี้โฮมแคร์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้ผ้าอ้อมผู้ใหญ่เพื่อดูแลผู้สูงอายุและผู้ที่มีความจำเป็นต้องใช้ว่า

“นอกจากช่วยเรื่องการป้องกันความเลอะเทอะที่เกิดจากการขับถ่ายและทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกสบายตัวแล้ว ยังเป็นการดูแลให้เกิดสุขอนามัยที่ดี ลดเชื้อโรคในระบบบ้าน ช่วยแบ่งเบาภาระผู้ดูแล อีกทั้งยังเป็นการเฝ้าระวังไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการที่นอนแช่อยู่กับอุจจาระปัสสาวะ หรือมัวอั้น บางทีการปล่อยปละละเลยเรื่องเล็กๆ อาจทำให้กลายเป็นเรื่องใหญ่ได้”

การใช้ผ้าอ้อมผู้ใหญ่ที่ถูกสุขลักษณะ ควรเปลี่ยนทุก 2-3 ชั่วโมง หรือทุกครั้งที่มีการขับถ่าย ซึ่งทำให้จำนวนที่ต้องใช้ต่อวันมีจำนวนมาก เกิดขยะติดเชื้อที่จำเป็นต้องถูกแยกทิ้งและใช้วิธีการกำจัดที่ถูกวิธีปริมาณมาก แต่อย่างไรก็ดี จากมุมมองของผู้ดูแลและตัวผู้สูงอายุเองนั้นเห็นว่า ไม่มีใครอยากใช้ผ้าอ้อมผู้ใหญ่ ทุกคนอยากขับถ่ายและจัดการดูแลตนเองได้ แต่เมื่ออยู่ในภาวะที่ไม่สามารถแล้ว อีกทั้งยังไม่มีสิ่งที่มาทดแทนผ้าอ้อมผู้ใหญ่ได้นอกจากคนดูแล และภาระงานที่ค่อนข้างหนัก ทำให้ผ้าอ้อมผู้ใหญ่เป็นสิ่งจำเป็นในการดูแลผู้สูงอายุ และช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ทั้งกับผู้สูงอายุและผู้ดูแล

ตัวอย่างหนึ่งที่คุณเจนวิทย์ วิโสจสงคราม ผู้ร่วมก่อตั้ง บริษัท บั๊ดดี้โฮมแคร์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ได้พบและประสานความช่วยเหลือคือ คู่สามีภรรยาผู้สูงอายุที่คุณตาอายุ 79 ปี ดูแลคุณยายอายุ 77 ปีที่นอนติดเตียง โดยก่อนหน้านี้คุณตาต้องอุ้มคุณยายไปเข้าห้องน้ำวันละหลายรอบ ซึ่งเสี่ยงพลัดหกล้มทั้งสองคน การใช้ผ้าอ้อมผู้ใหญ่ช่วยให้คุณตาดูแลคุณยายได้สะดวกและปลอดภัยมากขึ้น

ปัจจุบันสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) มอบสิทธิประโยชน์การขอรับผ้าอ้อมผู้ใหญ่และแผ่นรองซับได้วันละไม่เกิน 3 ชิ้น สำหรับผู้ที่มีคะแนน ADL เท่ากับหรือน้อยกว่า 6 คะแนน หรือผู้ที่ไม่สามารถกลั้นการขับถ่ายได้ แต่จำนวนที่ได้รับยังไม่เพียงพอต่อความต้องการในแต่ละวัน และยังมีผู้สูงอายุและผู้ป่วยอีกจำนวนมากที่เข้าไม่ถึงสิทธินี้ เราสามารถช่วยบริจาคผ้าอ้อมผู้ใหญ่ได้ที่โครงการ สถานดูแลพยาบาล หรือมูลนิธิต่างๆ ได้ หากซื้อไปบริจาคเองแนะนำให้ซื้อแบบที่เป็นเทป เพราะสามารถปรับขนาดได้ และสวมถอดสะดวกกับทุกคน แม้แต่ผู้ที่ไม่สามารถเคลื่อนไหว ข้อติด ก็สามารถใช้ได้

สนับสนุนโครงการในเทใจที่สมทบทุนเพื่อซื้อผ้าอ้อมผู้ใหญ่ให้ผู้สูงอายุ ได้ที่


แหล่งข้อมูล